Tevfik Fikret - Ömr-i Muhayyel
Bir ömr-i muhayyel... Hani gülbünler içinde
Bir kuşcağızın ömr-i bahârîsî kadar hoş;
Bir ömr-i muhayyel... Hani göllerde, yeşil, boş
Göllerde, o sâfiyet-i vecd-âver içinde
Bir dalgacığın ömrü kadar zaîl ü muğfel
Bir ömr-i muhayyel!
Yalnız ikimiz, bir de o: Ma'bûde-i şi'rim;
Yalnız ikimiz, bir de onun zıll-ı cenâhı;
Hâkîlere bahş eyleyerek hâk-i siyâhı
Dûşunda beyaz bir bulutun göklere âzim.
Her sahn-ı hakîkatten uzak, herkese mechûl;
Bir safvet-i masûmenin âgûş-ı terinde,
Bir leyle-i aşkın müteennî seherinde
Yalnız ikimiz sayd-ı hayâlât ile meşgul.
Savtındaki eş'ar-ı pür-âhenk ile mâlî,
Şi'rimdeki elhan-ı muhabbetle nagam-saz,
Ah istiyorum, göklere âmâde-i pervâz
Bir lâne-i âvârede bir ömr-i hayâlî...
Bir ömr-i hayâlî... Hani gülbünler içinde
Bir kuşcağızın ömr-i bahârîsî kadar hoş;
Bir ömr-i hayâlî... Hani göllerde, yeşil, boş
Göllerde, o sâfiyet-i vecd-âver içinde
Bir dalgacığın ömrü kadar zaîl ü hâlî
Bir ömr-i hayâlî!
Sözlük
Gülbün: Gülün bittiği yer, gülün yetiştiği yer
Sâfiyet: Temizlik
Aver: Getiren
Mugfel: Aldatılmış
Ma’bude: Peri, dişi ilham perisi
Zıll: Gölge
Cenah: Kanat
Dûş: Omuz
Âzîm: Yükselen, yönelen / niyetli
Safvet-i masume: Masum bir saflık
Âgûş-ı ter: Taze kucak
Müteennî: Temkinli
Sayd-ı hayâlât: Hayallerin avcılığı
Savt: Ses, seda
Eş'ar-ı pür-âhenk: Ahenk dolu şiirler
Mâlî: Çok fazla dolu
Nagam-saz: Nağme söyleyen
Âmâde-i pervâz: Göklerde uçmaya hazır
Hâlî: Boş / hâlâ: Boşluk
Nesre çevrilmiş şekli
Hayali bir ömür… Hani gül bahçeleri içinde bir kuşcağızın bir baharlık ömrü kadar hoş, hayali bir ömür… Hani yeşil, boş göllerde insanı kendinden geçiren saflığın içinde bir dalgacığın ömrü kadar geçici ve aldatıcı hayali bir ömür.
Yalnız ikimiz bir de o şiirimin perisi, yalnız ikimiz bir onun kanadının gölgesi. Kara toprağı topraktakilere bağışlayarak beyaz bir bulutun omzunda göklere gitmeye niyetli.
Her hakikat sahnesinden uzak, herkese meçhul bir masum saflığın taze kucağında bir aşk gecesinin temkinli sabahında yalnız ikimiz hayalleri avlamakla meşgulüz.
Sesindeki ahenkli şiirlerle, şiirindeki muhabbet şarkıları ile şakıyan göklere uçmaya hazır bir avare yuvada hayali ir ömür istiyorum.
Hayali bir ömür… Hani gülbünler içinde bir kuşcağızın bir baharlık ömrü kadar hoş, hayali bir ömür… Hani yeşil boş göllerde vecd getiren saflığın içinde bir dalgacığın ömrü kadar geçici ve boş bir hayali ömür.
Tahlil
Kuşların ömrü kısacıktır, dalgaların ömrü kısacık bir andır ve bunu gibi şairin hayalindeki saadet ülkesi de kısacık bir an, canlanıyor hayalinde.
İçerik bakımından Tevfik Fikret’in “Ne İsterim” adlı şiiriyle benzerlik gösterir. Ne İsterim adlı şiirinde Tevfik Fikret, özlediği hayatı ve içinde yaşamak istediği mekânı tasvir eder; mai bir göl yanında bir orman, ormanın sinesinde ay ışığı, perilerle kucaklaşan çiçekler, çimenlerde oynaşan ruhlar, bahar rüzgârının renkli şarkısı, rüzgârların kokulu fısıltıları.
Bu şiirde de bahis konusu, şairin özlediği, hayalini kurduğu saadet ülkesidir.
Şiirde içinde yaşanılan ve nefret edilen mekândan ve bunun aksi istikametinde saadet içinde yaşanılacağına inanılan başka bir mekân vardır. Servet-i Fünuncular içinde yaşadıkları mekândan kurtulmak için teşebbüslerde bulunmuşlardır, bir dönem gurup halinde Yeni Zelanda’ya göç etmeyi bile düşündüler.
Tabiat tasviri yaptığı diğer bazı şiirleriyle benzerlikler taşıyan bu şiirin nazım şekli serbest müstezattır.
Yorum Gönder